खराब सिबिल कसा वाढवावा? । How To Improve Cibil Score ?

परिचय

भारतात तुमचा सिबिल स्कोर सुधारण्याचा प्रयत्न करणे हे फक्त सिबिल च्या आकड्यांपुरते मर्यादित नसून ते अधिक चांगल्या आर्थिक संधींचे दार उघडण्याबद्दल आहे. वैयक्तिक कर्ज, कार लोन, गृह कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करत असाल, तुमचा सिबिल स्कोर तुमच्या पात्रतेचा आणि देण्यात येणाऱ्या व्याज दराचा निर्धारण करण्यात महत्वाची भूमिका बजावतो. सिबिल स्कोर म्हणजे एक तीन आकड्यांचा अंक, जो तुमच्या क्रेडिट इतिहासावर आधारित असतो. तुमच्या कर्जाची परतफेड, क्रेडिट कार्ड वापर, आणि इतर कर्ज संबंधित माहितीवर आधारित या स्कोअरचा मूल्यांकन होतो. हा स्कोर तुमच्या कर्ज घेण्याच्या क्षमतेचे एक प्रमुख संकेत आहे. पण खराब सिबिल कसा वाढवावा? ( How To Improve Cibil Score ? ) ह्या लेखाच्या माध्यमातून चला, तुमचा क्रेडिट स्कोर वाढवण्यासाठी काही व्यावहारिक पद्धतींची चर्चा करूया.

खराब सिबिल कसा वाढवावा ?

हे जाणून घ्या आधी CIBIL स्कोर समजून घेणे आवश्यक आहे :

सिबिल स्कोर हे 300 ते 900 पर्यंत असणारे तीन-अंकी संख्या आहे, जे तुमची क्रेडिट योग्यता दर्शवते. हा स्कोर CIBIL (Credit Information Bureau India Limited) द्वारे जतन केलेल्या तुमच्या क्रेडिट रिपोर्टवर आधारित गणना केला जातो. स्कोर जितका जास्त असेल तितकी तुमची आर्थिक प्रतिष्ठा चांगली असेल. आणि कर्ज घेण्याची मर्यादा सुद्धा जास्त असेल .

• CIBIL स्कोर श्रेणी आणि त्याचा अर्थ: 750 पेक्षा जास्त सिबिल स्कोर उत्कृष्ट मानला जातो, तर 600 पेक्षा कमी स्कोर कमी क्रेडिट योग्यता दर्शवतो. 600 आणि 749 दरम्यानचा स्कोर साधारण मानला जातो.
• तुमच्या CIBIL स्कोरवर प्रभाव टाकणारे घटक: तुमचा सिबिल स्कोर विविध घटकांवर आधारित गणना केला जातो, जसे की तुमचे पेमेंट इतिहास, क्रेडिट वापर, क्रेडिट इतिहासाची लांबी, आणि क्रेडिट खात्यांचे प्रकार.

भारतात चांगला CIBIL स्कोर का महत्त्वाचा आहे

भारतामध्ये, चांगला सिबिल स्कोर तुमच्या आर्थिक प्रवासावर महत्वपूर्ण प्रभाव टाकू शकतो. इथे का महत्त्वाचा आहे ते पाहूया:

• लोन आणि क्रेडिट कार्ड मंजुरी: उच्च सिबिल स्कोर तुमच्या लोन किंवा क्रेडिट कार्ड अर्जाच्या मंजुरीची शक्यता वाढवतो. कर्जदात्यांना तुमच्यावर विश्वास ठेवायला मदत होते जर तुमचा पेमेंट इतिहास वेळेवर असेल.
• कमी व्याज दर: उच्च स्कोर यामुळे लोनवर कमी व्याज दर मिळतो, ज्यामुळे तुम्हाला दीर्घकाळ पैसाच वाचतो.
• चांगल्या आर्थिक संधी: चांगला क्रेडिट स्कोर तुम्हाला जास्त अनुकूल आर्थिक गरज पूर्ण करण्यास मदत करतो, ज्यामध्ये उच्च क्रेडिट मर्यादा आणि चांगल्या लोन अटींचा समावेश आहे.
• जलद मंजुरी: आणीबाणी म्हणजेच इमर्जन्सी मध्ये जर तुम्हाला पैसा उभा करण्याची गरज पडत असेल तर सिबिल चांगला असेल तर आजकाल कमी कागदपत्रांवर अर्ध्या तासात लोण मिळू शकते .

CIBIL स्कोरवर प्रभाव टाकणारे सामान्य घटक

तुमचा सिबिल स्कोर ठरवण्यात अनेक घटक भूमिका बजावतात. त्यांचे विश्लेषण करूया:

• पेमेंट इतिहास: वेळेवर बिल, लोन, आणि क्रेडिट कार्ड पेमेंट्स तुमच्या सिबिल स्कोरवर थेट प्रभाव टाकतात. पेमेंट करण्यात उशीर किंवा टाळाटाळ केल्याने स्कोर वर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
• क्रेडिट वापर प्रमाण: तुमच्या ठरलेल्या क्रेडिट मर्यादेपेक्षा जास्त वापर केल्यास सुद्धा स्कोर कमी होऊ शकतो .
• क्रेडिट इतिहासाची लांबी: जास्त कालावधीचा क्रेडिट इतिहास सकारात्मक दर्शवतो कारण यामुळे तुमच्या आर्थिक सवयींबद्दल अधिक डेटा मिळतो आणि जास्त लोण मिळण्यास सुद्धा मदत होते.
• क्रेडिट प्रकार: सुरक्षित (जसे की घराचे लोन) आणि असुरक्षित (जसे की व्यक्तिगत लोन किंवा क्रेडिट कार्ड्स) क्रेडिटचे मिश्रण असल्यास कर्ज देणाऱ्या कंपन्यांकडून प्राधान्य मिळते.
• अलीकडील क्रेडिट चौकश्या: कर्ज मिळवण्यासाठी केलेल्या अलीकडील अनेक चौकश्या तुम्ही आर्थिक ताणात आहात असे दर्शवू शकतात आणि याचा नकारात्मक प्रभाव तुमच्या सध्या केलेल्या अर्जावर पडू शकतो .
• पेनल्टी चार्जेस: बरेचदा लोकांकडून EMI भरण्यास किंवा कार्ड चे पेमेंट करण्यास उशीर होतो किंवा विसर पडतो अशा वेळेला बॉउंसिन्ग चार्जेस(bouncing charges) किंवा ओव्हर ड्यू चार्जेस (overdue charges) सहित पेमेंट करणे आवश्यक होते. हे सर्वात मोठे कारण दिसून आले आहे कि,बरेचसे लोक पेमेंट ला उशीर झाला तर फक्त मूळ देयक रक्कम भारतात, आणि काही काळानंतर पैसे भरून सुद्धा स्कोर खराब झालेला दिसतो कारण तुमच्या क्रेडिट रिपोर्ट मध्ये भरणा रक्कम शिल्लक दिसते आणि ते असतात पेनल्टी किंवा बॉऊन्सिंग चार्जेस आणि हे बघण्यास जास्त उशीर केला तर लेट पेमेंट चार्जेस सुद्धा लागू होतात . ज्याची रक्कम तुम्हाला एकंदरीत जास्तचं भरावी लागते. ह्या गोष्टी पासून वाचण्यासाठी आणि होणारे आर्थिक नुकसान टाळण्यासाठी EMI च्या तारखेआधीच खात्यावर शिल्लक रक्कम ठेवा ,आणि क्रेडिट कार्डचे बिल हे Due Date च्या आधीच भरून होणारे नुकसान टाळा .

CIBIL स्कोर कसा तपासायचा

तुमचा सिबिल स्कोर सुधारण्यापूर्वी, तुम्ही कुठे उभे आहात हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. तुमचा स्कोर कसा तपासायचा ते पाहूया:

• CIBIL स्कोर तपासण्याचे पायऱ्या: अधिकृत CIBIL वेबसाइटला भेट द्या, खाते तयार करा, आणि तुमचा स्कोर मागवा. तुम्ही वर्षातून एकदा मोफत स्कोर मिळवू शकता किंवा तपशीलवार रिपोर्टसाठी सशुल्क सेवा निवडू शकता.
• नियमित निरीक्षणाचे महत्त्व: नियमित निरीक्षण तुम्हाला तुमच्या स्कोरवर अद्ययावत राहण्यात मदत करते आणि कोणत्याही अचूकते किंवा फसवणुकीच्या क्रियाकलापांच्या बाबतीत सतर्क करू शकते.

तुमचा CIBIL स्कोर सुधारण्याचे व्यावहारिक मार्ग

तुमचा स्कोर प्रभावित करणारे घटक जाणून घेतल्यावर, त्यांना सुधारण्याचे उपाय पाहूया:

1. बिल वेळेवर भरणे: तुमचा सिबिल स्कोर सुधारण्याचा एक साधा मार्ग म्हणजे बिल वेळेवर भरणे. उशीर किंवा टाळाटाळ केल्याने स्कोर खराब होऊ शकतो.
   • वेळेवर पेमेंटचे महत्त्व: नियमित वेळेवर पेमेंट्स सकारात्मक क्रेडिट इतिहास तयार करतात आणि कालांतराने स्कोर सुधारतात.
   • रिमाइंडर्स सेट करणे आणि पेमेंट्स ऑटोमेट करणे: बिले, लोन, आणि क्रेडिट कार्ड देयके वेळेवर भरण्यासाठी रिमाइंडर्स सेट करा किंवा पेमेंट्स ऑटोमेट करा.
2. क्रेडिट वापर प्रमाण कमी करा: तुमचा क्रेडिट वापर प्रमाण हे तुमच्या एकूण क्रेडिट मर्यादेच्या तुलनेत तुम्ही किती क्रेडिट वापरत आहात हे दर्शवते. हा प्रमाण 30% पेक्षा कमी ठेवणे आवश्यक आहे.
   • क्रेडिट वापर काय आहे?: हे तुमच्या उपलब्ध क्रेडिटमधील टक्केवारी दर्शवते जी तुम्ही सध्या वापरत आहात. उच्च प्रमाण क्रेडिटचा अतिवापर दर्शवू शकतो, जो तुमच्या स्कोरला नुकसान करू शकतो.
   • क्रेडिट वापर प्रमाण कमी करण्याचे उपाय: तुमच्या बॅलन्सेसची भरपाई करा, तुमची क्रेडिट मर्यादा वाढवा, किंवा खूप जास्त क्रेडिट वापरणे टाळा.आणि एक वेळी अनेक क्रेडिट कार्ड्स वापरणे टाळा.
3. खूप नवीन क्रेडिट खाती उघडणे टाळा: दरवेळी तुम्ही नवीन क्रेडिट खाते अर्ज करता, तुमच्या क्रेडिट रिपोर्टवर एक चौकशी केली जाते. अल्प कालावधीत अनेक चौकश्या तुमचा स्कोर कमी करू शकतात.
   • अनेक चौकश्यांचा प्रभाव: खूप जास्त क्रेडिट चौकश्या असे दर्शवू शकतात की तुम्ही खूप जास्त क्रेडिट शोधत आहात किंवा आर्थिक ताणात आहात.
   • नवीन क्रेडिट अर्ज कसा व्यवस्थापित करावा: आवश्यकतेनुसार क्रेडिटसाठी अर्ज करा, आणि तुमचे अर्ज वेगवेगळ्या कालावधीत जसे कि ९ ० दिवसांच्या अंतराने करा.
4. तुमची क्रेडिट मर्यादा वाढवा: जर तुमचा लोन आणि क्रेडिट कार्ड्सचे वेळेवर पुनर्भरणाच्या बाबतीत चांगला रेकॉर्ड असेल, तर तुमच्या बँक किंवा कार्ड जारीकर्त्याला उच्च क्रेडिट मर्यादेसाठी विचार करण्यासाठी अर्ज करा.
   • उच्च क्रेडिट मर्यादेचे फायदे: उच्च क्रेडिट मर्यादा तुमच्या क्रेडिट वापर प्रमाणाला कमी करते, ज्यामुळे तुमचा सिबिल स्कोर सकारात्मक प्रभावित होतो.
   • क्रेडिट मर्यादा वाढविण्याची विनंती कशी करावी: तुमच्या बँक किंवा क्रेडिट कार्ड जारीकर्त्याशी संपर्क साधा आणि उच्च मर्यादेची विनंती करा. त्यांना तुमचा चांगला पेमेंट इतिहास लागेल.
5. अपूर्ण कर्ज संपवा: जर तुमच्याकडे कोणतीही अपूर्ण कर्जे असतील, तर त्यांना संपवण्याची वेळ आली आहे. उच्च-व्याज कर्जांना प्राधान्य द्या आणि तुमच्या कर्जाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी कार्य करा.
   • उच्च-व्याज कर्जांना प्राधान्य द्या: सर्वांत जास्त व्याज दर असलेल्या कर्जे किंवा क्रेडिट कार्ड देयके आधी फेडा, कारण ती दीर्घकाळात तुम्हाला जास्त पैसे खर्च करू शकतात.
   • कर्ज जलद फेडण्यासाठी धोरणे: कर्ज जलद फेडण्यासाठी कर्ज स्नोबॉल किंवा कर्ज अवलांच पद्धतींचा वापर करा.

चुकीच्या माहितीची तक्रार करा

तुमच्या सिबिल रिपोर्टमध्ये कोणतीही चुका किंवा विसंगती असल्यास तपासा. कधीकधी, चुकीची माहिती तुमचा स्कोर अन्यायकारकपणे कमी करू शकते.

• तुमच्या CIBIL रिपोर्टमध्ये त्रुटी कशा शोधायच्या: तुमच्या पेमेंट्स, अपूर्ण बॅलन्सेस किंवा क्रेडिट चौकश्यांबद्दल चुकीची माहिती तपासा.
• CIBIL मध्ये असलेल्या चुकांवर वाद करण्याची प्रक्रिया: जर तुम्हाला एखादी चूक सापडली तर, सिबिल ला एक तक्रार (Dispute ) दाखल करा आणि चुकीचे दुरुस्ती करण्यासाठी पुरावे द्या.

वेगवेगळ्या प्रकारचे क्रेडिट असणे फयदेशीर

तुमचा सिबिल स्कोर सुधारण्यासाठी विविध प्रकारच्या क्रेडिट प्रकारांचा (क्रेडिट कार्ड्स, कर्जे इ.) मिश्रण असणे फायदेशीर आहे.

• रिवॉल्विंग वि. नॉन-रिवॉल्विंग क्रेडिट: रिवॉल्विंग क्रेडिट, जसे की क्रेडिट कार्ड्स, तुम्हाला पुन्हा पुन्हा कर्ज घेण्यास परवानगी देते, तर नॉन-रिवॉल्विंग क्रेडिट (जसे की वैयक्तिक कर्ज) एकवेळेचे कर्ज आहे.
• विविध प्रकारच्या क्रेडिटचे संतुलन कसे ठेवावे: सुरक्षित आणि असुरक्षित कर्जाचे मिश्रण तुमचा स्कोर सुधारू शकते. तथापि, खूप जास्त कर्ज घेणे टाळा.

तुमचा CIBIL रिपोर्ट नियमितपणे मॉनिटर करा

तुमचा क्रेडिट रिपोर्ट नियमितपणे मॉनिटर करणे तुम्हाला तुमच्या आर्थिक आरोग्याच्या वर ठेवते.

• नियमित मॉनिटरिंगचे फायदे: नियमित तपासणी तुम्हाला चुका शोधण्यात, सुधारणा ट्रॅक करण्यात आणि तुमच्या आर्थिक सवयी तुमच्या उद्दिष्टांसह संरेखित असल्याचे सुनिश्चित करण्यात मदत करते.
• तुमचा रिपोर्ट किती वेळा तपासावा: किमान प्रत्येक तीन ते सहा महिन्यांनी, किंवा जर तुम्ही तुमचा स्कोर सुधारण्यासाठी सक्रियपणे काम करत असाल तर वारंवार तपासा.

दीर्घकाळासाठी तुमचा क्रेडिट स्कोर सुधारणे

चांगला सिबिल स्कोर तयार करणे एका रात्रीत होत नाही. त्यासाठी सातत्यपूर्ण प्रयत्न आणि आर्थिक शिस्त आवश्यक आहे. तुमच्या आर्थिक सवयी सुधारण्यास सुरुवात करा, कर्ज फेडा आणि आवश्यकता असेल तरच नवीन क्रेडिट घेण्याचा विचार करा . .

निष्कर्ष

तुमचा CIBIL स्कोर सुधारणे ही एक यात्रा आहे, धावपट्टी नाही. वरील पायऱ्यांचे पालन करून – जसे की तुमची बिले वेळेवर भरणे, तुमचा क्रेडिट वापर कमी करणे, आणि तुमचा क्रेडिट रिपोर्ट नियमितपणे मॉनिटर करणे – तुम्ही तुमचा स्कोर लक्षणीयपणे सुधारू शकता आणि, अखेरीस, तुमचे आर्थिक आरोग्य सुधारू शकता. धैर्यशील राहा, सातत्यपूर्ण रहा, आणि तुमचा सिबिल स्कोर कालांतराने वाढत असताना बघा.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

1. भारतात चांगला CIBIL स्कोर काय आहे?
   • 750 किंवा त्यापेक्षा जास्त सिबिल स्कोर उत्कृष्ट मानला जातो आणि अनुकूल अटींवर कर्जे आणि क्रेडिट कार्ड्स मंजूर होण्याची शक्यता वाढते.
2. CIBIL स्कोर सुधारण्यासाठी किती वेळ लागतो?
   • तुमच्या वर्तमान आर्थिक सवयींवर आणि सुधारण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नांवर अवलंबून, सिबिल स्कोर सुधारण्यासाठी काही महिन्यांपासून एक वर्षापर्यंत वेळ लागू शकतो.
3. क्रेडिट कार्ड कर्ज फेडणे सिबिल स्कोर सुधारू शकते का?
   • होय, क्रेडिट कार्ड कर्ज फेडल्यामुळे तुमचा क्रेडिट वापर प्रमाण कमी होतो आणि जबाबदार आर्थिक वर्तन दाखवते, ज्यामुळे तुमचा सिबिल स्कोर सुधारतो.
4. कर्ज मंजुरींवर CIBIL स्कोर कसा प्रभाव टाकतो?
   • चांगला CIBIL स्कोर कर्ज मंजुरीची शक्यता वाढवतो, आणि उच्च स्कोर तुम्हाला कमी व्याज दर मिळविण्यास मदत करू शकतो.
5. कमी CIBIL स्कोर जलद सुधारता येऊ शकतो का?
   • जरी लक्षणीय सुधारणा वेळ घेऊ शकते, तरीही सातत्यपूर्ण चांगल्या आर्थिक पद्धतींचे पालन केल्यामुळे तुमच्या सिबिल स्कोरमध्ये हळूहळू सुधारणा होऊ शकते.

“अशा आहे कि वरील लेख आपल्याला आवडला असेल,आर्थिक व्यवस्थापन आणि अर्थार्जन या विषयांवर सखोल माहिती साठी WealthInMarathi च्या इतर लेखांना नक्की भेट द्या..!”