टेक्निकल ॲनालिसिस कोर्स भाग- 3 । Types Of Price Charts

परिचय

ट्रेडिंग च्या जगात, प्राईस चार्ट बाजार हालचालींचे विश्लेषण करण्यासाठी आणि माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावतात. विविध प्रकारचे चार्ट किंमत हालचाल, ट्रेंड्स आणि संभाव्य संधींची अनोखी दृष्टी प्रदान करतात. या चार्ट्सचा समज ट्रेडर्सना त्यांच्या रणनीतींना सुधारण्यासाठी आवश्यक आहे. Types Of Price Charts या भागात, आपण ट्रेडिंगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या विविध प्रकारच्या प्राईस चार्ट, त्यांचे फायदे आणि त्यांचा वापर कधी करावा हे अन्वेषण करूया.

1. लाइन चार्ट:

लाइन चार्ट (Line Price Chart) हा डेटा दर्शविण्याचा एक साधा आणि प्रभावी प्रकार आहे. हा चार्ट सामान्यतः वेळेनुसार डेटाचा ट्रेंड किंवा बदल दर्शवण्यासाठी वापरला जातो. यामध्ये, विशिष्ट डेटा पॉइंट्स एकाच रेषेने जोडले जातात, ज्यामुळे त्या डेटाचा कालावधीतील बदल सहजपणे समजून घेता येतो.

लाइन चार्टची वैशिष्ट्ये:

• डेटा पॉइंट्स जोडणे: लाइन चार्टमध्ये, प्रत्येक डेटा पॉइंट एक विशिष्ट मूल्य दर्शवितो, आणि त्या पॉइंट्सना रेषेने जोडले जाते. यामुळे, डेटा एकदम प्रवाही आणि सुसंगत दिसतो.
• वेल्थ ट्रेंड दर्शवणे: लाइन चार्ट साधारणपणे “टाइम-सीरीज” डेटा दर्शवण्यासाठी वापरला जातो. उदा., काही विशिष्ट कालावधीत (जसे की दिवस, महिना, किंवा वर्ष) बाजारातील किमती, उत्पादनाचे प्रमाण, किंवा इतर कोणत्याही प्रकारच्या मापदंडांमधील बदल प्रदर्शित करण्यासाठी तो उपयोगी ठरतो.
• एकल किंवा अनेक डेटा मालिकांचे चित्रण: तुम्ही एका लाइन चार्टमध्ये एकाच डेटाचा ट्रेंड किंवा अनेक डेटाच्या ट्रेंड्सचा तुलनात्मक अभ्यास करू शकता. उदा., दोन किंवा अधिक कंपन्यांच्या स्टॉक किमती एकाच चार्टवर दाखवू शकता.
• साधेपण आणि समजण्यास सोपा: लाइन चार्टच्या साध्या रचनेमुळे तो सहज समजता येतो आणि वाचायला सोपा असतो. यामध्ये प्रायः कमी माहिती प्रदर्शित केली जाते, ज्यामुळे तो त्वरित पाहता येतो.

लाइन चार्टचे फायदे:

• स्पष्ट ट्रेंड्स: लाइन चार्टमध्ये ट्रेंड्स अधिक स्पष्टपणे दिसतात. किमतींच्या बदलांवर लक्ष केंद्रित करून, चार्ट मध्ये ट्रेंडची दिशा (वाढ, घट, स्थिरता) सहज ओळखता येते.
• टाइम सीरीज डेटा: जेव्हा तुम्हाला एका विशिष्ट कालावधीत डेटा कसा बदलला याची माहिती पाहायची असते, तेव्हा लाइन चार्ट अत्यंत उपयुक्त ठरतो. उदाहरणार्थ, एका वर्षभरातील विक्री, किंवा दिवसाच्या दरम्यान किमतींमध्ये होणारे बदल दाखवणे.
• लवकर परिणाम दर्शवणे: एकाच रेषेवर जोडलेले डेटा पॉइंट्स बाजारातील किंवा इतर संबंधित घटकांच्या लवकर बदलांना दर्शवतात. जर तुमच्याकडे मोठा डेटासेट असला, तरी यामध्ये ते लवकर आणि स्पष्टपणे पाहता येते.
• तुलनात्मक दृषटिकोन: जेव्हा विविध प्रकारचे डेटा एकाच चार्टवर जोडले जातात, तेव्हा त्याचं तुलनात्मक विश्लेषण करणे सोपे होते. उदाहरणार्थ, तुम्ही एका महिन्यात विविध देशांमधील आयात-निर्यात डेटा एकाच चार्टमध्ये पाहू शकता.

लाइन चार्ट कधी वापरावा:

• ट्रेंड्स मधील वाढीच्या किंवा घाटाचे विश्लेषण: जेव्हा तुम्हाला लांब कालावधीतील ट्रेंड पाहायचे असतात (उदा., वर्षभरातील कंपनीच्या स्टॉक किमती), तेव्हा लाइन चार्ट उपयुक्त ठरतो.
• समानतेतील बदल दाखवणे: जर तुम्हाला कोणत्याही दोन किंवा अधिक गोष्टींमधील संबंध पाहायचा असेल, तर लाइन चार्ट चांगला पर्याय आहे. उदा., तुम्ही दोन उत्पादनांची विक्री एकाच चार्टमध्ये दाखवू शकता.
• दीर्घकालीन ट्रेंड्सचा अभ्यास: जर तुम्हाला दीर्घकालीन बाजार किंवा आर्थिक ट्रेंड्स (जसे की एखाद्या उद्योगाचा 10 वर्षांचा डेटा) पाहायचा असेल, तर लाइन चार्ट त्यासाठी योग्य आहे.

लाइन चार्ट हे डेटा ट्रेंड्स आणि बदलांचा विश्लेषण करण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आणि साधे साधन आहे. हे जास्त तपशील न मागता, एका विशिष्ट कालावधीत घडलेल्या घटनांचा प्रवाह सहजपणे दर्शवते. त्यामुळे, दीर्घकालीन ट्रेंड्स आणि इतर समान डेटा दाखवताना लाइन चार्ट प्रभावी ठरतो. तथापि, यामध्ये काही मर्यादा आहेत, ज्या वेळेस इतर प्रकारचे चार्ट्स अधिक प्रभावी ठरू शकतात.

2. बार चार्ट

बार चार्ट (Bar Price Chart) हा डेटा दर्शविण्याचा एक लोकप्रिय आणि सोपा प्रकार आहे, जो डेटा पॉइंट्स किंवा श्रेणींच्या तुलनेत विविध मूल्यांचा आकार किंवा उंची दाखवतो. बार चार्टमध्ये, प्रत्येक श्रेणीचा डेटा एक लांबट बार किंवा स्तंभ म्हणून प्रदर्शित केला जातो, ज्यामुळे त्याचा तुलनात्मक अभ्यास करणे सोपे जाते. यामध्ये, बारची लांबी किंवा उंची त्या श्रेणीच्या मूल्याशी संबंधित असते.

बार चार्टची वैशिष्ट्ये:

• डेटा श्रेण्या: बार चार्टमध्ये डेटा विविध श्रेणींमध्ये विभाजित केला जातो. उदा., विक्रीच्या डेटावर आधारित एक चार्ट असू शकतो, जिथे प्रत्येक बारीक डेटा पॉइंट्स (उदा. प्रत्येक महिना, उत्पादन, किंवा विभाग) एकाच श्रेणीमध्ये गटबद्ध केला जातो.
• लांबी आणि उंची: बारचा आकार किंवा उंची त्या श्रेणीच्या मूल्याशी संबंधित असतो. उदा., जर एखाद्या महिन्यात विक्री जास्त झाली असेल, तर त्या महिन्याच्या बाराची उंची मोठी असते.
• वर्टिकल किंवा होरिजेंटल बार: बार चार्ट वर्टिकल (उंच) किंवा होरिजेंटल (आडवे) होऊ शकतो. यामध्ये तुम्ही निवडलेल्या डेटा आणि त्याच्या संरचनेनुसार कोणत्या प्रकारचा बार चार्ट योग्य आहे हे ठरवू शकता.
• सोपे आणि स्पष्ट प्रदर्शन: बार चार्ट साधारणपणे एक स्पष्ट आणि सहज समजण्यासारखा प्रकार असतो, कारण प्रत्येक बार एक विशिष्ट श्रेणीचे मूल्य दर्शवितो आणि तुम्हाला तुलनात्मक माहिती सहजपणे मिळू शकते.

बार चार्टचे फायदे:

• तुलनात्मक विश्लेषण: बार चार्टमधून विविध श्रेणींची तुलनात्मक पाहणी करता येते. तुम्ही एका किंवा अधिक श्रेणींच्या मूल्यातील फरक सहजपणे पाहू शकता. उदाहरणार्थ, एका कंपनीच्या दोन वर्षांमधील विक्रीचे तुलनात्मक विश्लेषण.
• स्पष्टता: बार चार्टमध्ये डेटा स्पष्टपणे दर्शविला जातो. प्रत्येक बार विशिष्ट श्रेणीच्या मूल्याचा प्रतिनिधित्व करतो, त्यामुळे तुलना करणे सोपे होते.
• सोपेपणा: हा प्रकार डेटाच्या मूल्यातील बदल किंवा फरक ओळखण्यासाठी एक साधा, प्रभावी आणि समजायला सोपा आहे.
• अनेक श्रेणींचा समावेश: बार चार्टमध्ये एकाच वेळी अनेक श्रेणींच्या मूल्यांची तुलना करता येते. तुम्ही एका चार्टमध्ये विविध किमती किंवा विविध डेटा पॉइंट्सचे तुलनात्मक विश्लेषण करू शकता.
• विविध प्रकारातील डेटा दर्शविणे: बार चार्ट एकाच चार्टमध्ये विविध प्रकारातील डेटा (जसे की विक्री, नफा, खर्च) एकाच वेळी दाखविण्याची सोय देते.

बार चार्ट कधी वापरावा:

• तुलनात्मक डेटा: जेव्हा तुम्हाला विविध श्रेणींच्या मूल्यांमध्ये तुलना करायची असेल, तेव्हा बार चार्ट एक उत्कृष्ट पर्याय आहे. उदाहरणार्थ, वेगवेगळ्या विभागांच्या विक्रीचे तुलनात्मक विश्लेषण.
• चांगले दृश्य आणि अवलोकन: जर तुम्हाला डेटा सहजपणे आणि स्पष्टपणे प्रदर्शित करायचा असेल, तर बार चार्ट यासाठी योग्य आहे.
• साधे आणि प्रभावी: जेव्हा तुम्हाला जास्त गुंतागुंतीचे विश्लेषण न करता डेटा साध्या पद्धतीने प्रदर्शित करायचा असेल, तेव्हा बार चार्ट हा एक प्रभावी आणि साधा पर्याय आहे.

बार चार्ट हा डेटा विश्लेषणाचा एक साधा, स्पष्ट आणि प्रभावी साधन आहे जो तुलनात्मक माहिती प्रकट करण्यासाठी वापरला जातो. यामुळे, विविध श्रेणींच्या मूल्यांचा तुलनात्मक अभ्यास करणे सोपे होतो. पण, जास्त डेटा किंवा विविध श्रेणींमधील तुलना करत असताना, याचा वापर कधी कधी थोडा कठीण होऊ शकतो. तरीही, साधे आणि तुलनात्मक विश्लेषणासाठी बार चार्ट उत्कृष्ट आहे.निर्णयांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात. त्यामुळे हे चार्ट बाजार विश्लेषणासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरतात.

3. कँडलस्टिक चार्ट

कॅंडलस्टिक चार्ट (Candlestick Price Chart) हा एक अत्यंत लोकप्रिय आणि प्रभावी चार्ट प्रकार आहे, जो विशेषतः स्टॉक मार्केट, फॉरेक्स, आणि इतर वित्तीय बाजारामध्ये वापरला जातो. यामध्ये प्रत्येक कॅंडल एक विशिष्ट वेळेच्या कालावधीत (जसे की 1 मिनिट, 5 मिनिट्स, 1 तास, 1 दिवस, इ.) स्टॉक किंवा बाजारातील किमतींच्या चढ-उताराची माहिती दर्शवितो. कॅंडलस्टिक चार्ट ट्रेंड्स, पैटर्न्स, आणि बाजाराच्या गतीचे विश्लेषण करण्यासाठी वापरला जातो.

कॅंडलस्टिक चार्टची वैशिष्ट्ये:

• कॅंडलची रचना: कॅंडलस्टिक चार्टमध्ये प्रत्येक कॅंडलला चार भाग असतात:
  • ओपनिंग प्राइस (Opening Price): हे कॅंडलचे प्रारंभिक मूल्य असते, जिथे ट्रेडिंग सुरू झाली .क्लोजिंग प्राइस (Closing Price): हे कॅंडलचे समाप्ती मूल्य असते, जिथे ट्रेडिंग संपली . हाय प्राइस (High Price): कॅंडलच्या कालावधीत त्या वेळी सर्वाधिक किंमत.लो प्राइस (Low Price): कॅंडलच्या कालावधीत त्या वेळी सर्वात कमी किंमत.कॅंडलचा शरीर (Body) आणि विश्रांती (Wick/Shadow) असतो.
    • Body: ओपनिंग आणि क्लोजिंग प्राइस दरम्यानचा भाग. जर क्लोजिंग प्राइस ओपनिंग प्राइसपेक्षा जास्त असेल, तर तो शरीर हलका रंग (साधारणतः हिरवा किंवा पांढरा) असतो. जर ओपनिंग प्राइस क्लोजिंग प्राइसपेक्षा जास्त असेल, तर शरीर गडद रंगाचा (साधारणतः लाल किंवा काळा) असतो.
    • Wick (या शेडो): कॅंडलच्या शरीराच्या वर आणि खाली असलेली रेषा, जी त्या कालावधीत सर्वात जास्त आणि कमी किंमत दर्शवते.
• विविध रंग आणि त्यांच्या अर्थ:
  • हिरवा किंवा पांढरा कॅंडल: याचा अर्थ किमतीत वाढ झाली आहे. ओपनिंग प्राइसच्या तुलनेत क्लोजिंग प्राइस जास्त आहे.
  • लाल किंवा काळा कॅंडल: याचा अर्थ किमतीत घट झाली आहे. ओपनिंग प्राइसच्या तुलनेत क्लोजिंग प्राइस कमी आहे.

कॅंडलस्टिक चार्टचे फायदे:

• ट्रेंड आणि बाजाराची भावना ओळखणे: कॅंडलस्टिक चार्ट ट्रेंड्स आणि बाजाराची भावना (बुलिश, बियरीश) ओळखण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. यामध्ये केवळ किमतींची माहितीच नाही, तर त्या किमतीच्या बदलाची दिशा आणि गती देखील दिसते.
• आणखी तपशीलवार माहिती: कॅंडलस्टिक चार्टमध्ये प्रत्येक कॅंडलचा शरीर आणि विश्रांती देखील दाखवले जातात, जे बाजाराच्या चढ-उताराची अधिक विस्तृत माहिती प्रदान करतात.
• सामान्य ट्रेडिंग सिग्नल्स: कॅंडलस्टिक चार्ट ट्रेडिंग सिग्नल्स (जसे की बुलिश एंगोल्फिंग, बियरीश एंगोल्फिंग, हॅमर, शुटिंग स्टार इत्यादी) ओळखण्यासाठी वापरला जातो. यामुळे ट्रेडर्सना संभाव्य वळण किंवा ट्रेंड रिव्हर्सल ओळखता येतो.
• दीर्घकालीन आणि लघुकालीन विश्लेषण: कॅंडलस्टिक चार्ट दीर्घकालीन आणि लघुकालीन कालावधीतील किमतीचे ट्रेंड दर्शवतो, ज्यामुळे ट्रेडर्स विविध कालावधीमध्ये निर्णय घेऊ शकतात.
• साधेपण: कॅंडलस्टिक चार्ट साधा आणि वापरण्यास सोपा आहे. यामुळे, त्याचा अभ्यास करून ट्रेडर्स सोप्या पद्धतीने बाजाराचे विश्लेषण करू शकतात.

कॅंडलस्टिक चार्ट कधी वापरावा:

• ट्रेंड ओळखण्यासाठी: कॅंडलस्टिक चार्टमध्ये ट्रेंड ओळखणे सोपे असते. ते थोड्या वेळामध्ये बाजारातील गतीला आणि भावनांना स्पष्टपणे दर्शविते.
• ट्रेडिंग सिग्नल्स शोधण्यासाठी: कॅंडलस्टिक चार्टमध्ये तुम्ही विविध प्रकारचे सिग्नल्स आणि पैटर्न्स ओळखू शकता, ज्यामुळे संभाव्य वळण आणि ट्रेंड रिव्हर्सलसाठी तयारी करता येते.
• लघु आणि दीर्घकालीन ट्रेडिंगसाठी: कॅंडलस्टिक चार्ट दीर्घकालीन तसेच लघुकालीन ट्रेडिंगसाठी उपयोगी आहे. लघुकालीन ट्रेंड आणि स्पीडसाठी, कॅंडलस्टिक चार्ट प्रभावी आहे.

कॅंडलस्टिक चार्ट ट्रेडिंग आणि बाजार विश्लेषणासाठी एक शक्तिशाली आणि प्रभावी साधन आहे. ते एकाच कॅंडलच्या माध्यमातून ट्रेंड, वळण, आणि बदलांची विस्तृत माहिती प्रदान करते. कॅंडलस्टिक पैटर्न्स आणि सिग्नल्सच्या साहाय्याने ट्रेडर्स बाजाराच्या भावनांना आणि गतीला योग्य पद्धतीने समजू शकतात. तथापि, याचा योग्य वापर शिकण्याची आवश्यकता आहे आणि बाजारातील अस्थिरतेला योग्य पद्धतीने व्यवस्थापित करण्याची आवश्यकता आहे.

4. हेइकिन-आशी चार्ट

हेइकिन-आशी चार्ट (Heikin-Ashi Price Chart) एक प्रकाराचा कैंडलस्टिक चार्ट आहे, जो ट्रेडिंगमध्ये वापरला जातो. या चार्टचा उपयोग मुख्यतः शेअर बाजार, फॉरेक्स, क्रिप्टोकरन्सी इत्यादी बाजारातील ट्रेंड्स आणि प्राइस मूवमेंटचे विश्लेषण करण्यासाठी केला जातो.

हेइकिन-आशी चार्टची वैशिष्ट्ये:

• गणना (Calculation): हेइकिन-आशी कैंडल्स पारंपारिक कैंडलस्टिकच्या तुलनेत थोडे वेगळे असतात. पारंपारिक कैंडलस्टिकचा प्रत्येक कैंडल एका विशिष्ट कालावधीचा उंचतम, नीचतम, सुरूवात आणि समारोप यावर आधारित असतो. पण हेइकिन-आशी कैंडलची गणना साधारणपणे पुढीलप्रमाणे केली जाते:
  • हेइकिन-आशी कैंडलचा उंचतम (Heikin-Ashi Close) = (ओपन + हाय + लो + क्लोज) / 4
  • हेइकिन-आशी कैंडलचा उघड (Heikin-Ashi Open) = (पिछला ओपन + पिछला क्लोज) / 2
  • हेइकिन-आशी कैंडलचा उच्चतम (Heikin-Ashi High) = सर्वात जास्त उंची (हाय, ओपन, क्लोज मध्ये)
  • हेइकिन-आशी कैंडलचा नीचतम (Heikin-Ashi Low) = सर्वात कमी नीचाई (लो, ओपन, क्लोज मध्ये)
• प्रवृत्तीची ओळख (Trend Identification): हेइकिन-आशी कैंडल्स, पारंपारिक कैंडलस्टिक्सच्या तुलनेत, अधिक स्मूथ दिसतात. यामुळे बाजाराची प्रवृत्ती ओळखणे सोपे होते. जेव्हा बाजारात एक मजबूत ट्रेंड असतो, तेव्हा हेइकिन-आशी कैंडल्स समान रंगाच्या वळणात राहतात (उदा. ग्रीन किंवा रेड), ज्यामुळे ते वाचकांना ट्रेंडचे स्पष्ट संकेत देतात.
• उच्च आणि नीच वळण (Trend Reversal): जेव्हा कैंडल्स छोट्या आकाराच्या आणि छेदलेल्या शरीराच्या होतात, तेव्हा ते संभाव्य वळणाचे संकेत देतात. उदाहरणार्थ, रेड कैंडलला ग्रीन कैंडलने बदलण्याचे दृश्य एक उलटफेर किंवा वळण दर्शवू शकते.
• फायदे:
  • मार्केटची प्रवृत्ती ओळखण्यास मदत करते.
  • किमतीतील मोठ्या उचलाच्या बदलात किमतीची अधिक स्पष्टता मिळवते.
  • कॅंडलची चुकलेली व्याख्या कमी करते.
• दुर्बलता:
  • हेइकिन-आशी कैंडल्स कधी कधी खूप लहान ट्रेंड्स आणि इतर बदल नोंदवते, जे काही वेळा व्यर्थ असू शकतात.
  • स्टॉप लॉस ठरवताना, कधी कधी अधिक वेळ लागू शकतो.

हेइकिन-आशी चार्टचे फायदे:

• समर्थन आणि प्रतिकार ओळखणे: हेइकिन-आशी चार्टच्या साहाय्याने, तुम्ही बाजाराच्या प्रमुख समर्थन आणि प्रतिकार पातळ्या ओळखू शकता, ज्यामुळे तुमचे निर्णय अधिक प्रभावी होऊ शकतात.
• कमीत कमी आवाज: पारंपारिक कैंडलस्टिक्समध्ये काही वेळा आवाज असतो, ज्यामुळे वाचणे कठीण होऊ शकते. हेइकिन-आशी चार्ट आवाज कमी करतो आणि अधिक स्पष्ट ट्रेंड देतो.

हेइकिन-आशी चार्ट त्या ट्रेडर्ससाठी उपयुक्त आहे ज्यांना बाजारातील प्रवृत्त्या समजून निर्णय घेणे सोपे करायचे असते.

हेइकिन-आशी चार्ट कधी वापरावा:

• वाढत्या किंवा घटत्या ट्रेंडमध्ये (Trending Markets): जेव्हा मार्केटमध्ये एक स्पष्ट आणि मजबूत ट्रेंड दिसत असेल, तेव्हा हेइकिन-आशी चार्ट वापरणे योग्य ठरते. हे चार्ट ट्रेंड्स ओळखण्यात मदत करतात, कारण ते किमतींमध्ये होणाऱ्या लहान बदलांना नोंदवताना मोठ्या ट्रेंडसाठी अधिक स्पष्टता देतात.
• वळण किंवा ट्रेंड रिव्हर्सल सिग्नलसाठी (Trend Reversal): हेइकिन-आशी चार्ट त्याच्या स्मूथनेसाठी प्रसिद्ध आहे, ज्यामुळे ट्रेंडमध्ये उलटफेर होण्याचे संकेत ओळखणे सोपे होते. जेव्हा कैंडल्स खूप लहान होतात आणि त्यांचे रंग बदलतात (उदाहरणार्थ, लाल कैंडल्स नंतर ग्रीन कैंडल्स येतात), तर हे एक वळणाचे संकेत असू शकते.
• तयारी करण्यासाठी: ट्रेंड रिव्हर्सलच्या संकेतांसाठी, हेइकिन-आशी चार्टमध्ये किमतीच्या बदलांवर लक्ष ठेवावे लागते, जिथे किमती थोड्या वेळासाठी स्थिर राहतात.
• किमतीतील अस्थिरता कमी असलेल्या काळात (Low Volatility Periods): जेव्हा बाजारामध्ये कमीत कमी अस्थिरता दिसते, तेव्हा हेइकिन-आशी चार्ट वापरणे फायदेशीर ठरू शकते, कारण त्यात किमतींच्या छोटे बदल कमी केले जातात, आणि त्यामुळे आपल्याला अधिक सुस्पष्ट संकेत मिळतात. किमती स्थिर असताना, ते चार्ट मार्केटची वास्तविक ट्रेंड स्थिती दर्शवतो. यामुळे तुम्ही कमी आवाजाच्या काळात ट्रेंडचे निरीक्षण करू शकता.
• स्टॉप लॉस ठरवण्यासाठी (Setting Stop-Loss): हेइकिन-आशी चार्ट स्टॉप लॉस सेट करताना मदत करू शकतो. कारण यामुळे किमतीच्या लहान चढ-उतारांवरून संकुचित निर्णय घेता येतात.
• साधे आणि स्पष्ट ट्रेडिंग (Simplified and Clear Trading): हेइकिन-आशी चार्ट त्याच्या साधेपणामुळे ट्रेडर्सना अधिक स्पष्ट आणि विश्वासार्ह संकेत प्रदान करतो. जो ट्रेडर ट्रेंड फॉलो करून ट्रेड करतो, त्याला हा चार्ट अधिक फायदेशीर ठरतो.

हेइकिन-आशी चार्ट वापरून तुम्ही अधिक विश्वसनीय ट्रेंड आणि किमतींचे हालचाल ओळखू शकता, आणि त्यावर आधारित निर्णय घेऊ शकता.

5. रेन्को चार्ट

रेन्को चार्ट (Renko Price Chart) हा एक प्रकारचा कैंडलस्टिक चार्ट आहे जो ट्रेडिंगमध्ये वापरला जातो, आणि मुख्यतः ट्रेंड ओळखण्यासाठी आणि वळणांचे (reversal) संकेत मिळवण्यासाठी उपयुक्त असतो. “रेन्को” शब्द जपानी भाषेतून आलेला आहे, ज्याचा अर्थ “टिला” किंवा “ईंट” असा आहे. ह्याचाच अर्थ असा की, रेन्को चार्ट मध्ये प्रत्येक कैंडल (ईंट) हा एका निश्चित मूल्याच्या बदलावर आधारित असतो, न कि वेळेवर.

रेन्को चार्टची वैशिष्ट्ये:

• टाइम नाही: रेन्को चार्टमध्ये वेळेचा कोणताही संदर्भ नसतो. याचा अर्थ आहे की किमतीमध्ये एका विशिष्ट मूल्याच्या बदलानंतरच कैंडल तयार होतो. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही 10 पाँइंट्सच्या रेन्को चार्टचा वापर करत असाल, तर प्रत्येक कैंडल केवळ 10 पाँइंट्सच्या किमतीच्या वाढ-घटीवर आधारित असेल.
• साधेपणा (Simplicity): रेन्को चार्टमध्ये किमतीची दिशादर्शकता अधिक स्पष्ट दिसते. जोपर्यंत किमतीतील एक विशिष्ट बदल होत नाही, तोपर्यंत चार्टवर कैंडल बदलत नाहीत. त्यामुळे लहान चढ-उतार आणि आवाज कमी होतो.
• वळण आणि ट्रेंड ओळखणे: रेन्को चार्टमध्ये वळण ओळखणे सोपे होते, कारण इथे किमतीचे स्पीड आणि ट्रेंड साफपणे दिसतात. जेव्हा किमती एक बाजूने मजबूत होतात (जसे की ग्रीन किंवा रेड ईंट्स), तेव्हा ते ट्रेंड आणि वळणांचे स्पष्ट संकेत देतात.

रेन्को चार्टची गणना:

रेन्को चार्ट तयार करण्यासाठी काही विशिष्ट गोष्टींचा विचार केला जातो:

• ब्लॉकचा आकार: प्रत्येक कैंडलची लांबी ठरवताना, ट्रेडर्स एक विशिष्ट मूल्य (जसे की 10 पाँइट्स) सेट करतात. किमतीतील हा बदल ब्लॉकच्या आकाराच्या रूपात चार्टवर दर्शविला जातो.
• किमतीच्या दिशा: जर किमती उच्च होतात (उदाहरणार्थ, 10 पाँइट्स), तर कैंडल वरच्या दिशेने वाढेल (ग्रीन कैंडल). जर किमती कमी होतात, तर कैंडल खाली दिशेने जाईल (रेड कैंडल).

रेन्को चार्टचे फायदे:

• कमीत कमी नॉईस (Less Noise): रेन्को चार्ट त्याच्या साधेपणामुळे अधिक स्पष्ट ट्रेंड्स दर्शवतो आणि छोट्या किमतीच्या चढ-उतारांचा वारंवार बदल कमी करतो.
• स्पष्ट ट्रेंड्स: ट्रेंडचा ओळख लावण्यात हे चार्ट अतिशय प्रभावी ठरतात. किमतींच्या मोठ्या चढ-उतारांवर नोंद घेतल्यामुळे, ट्रेडर्सना एक स्वच्छ ट्रेंड दिसतो.
• साधे संकेत: रेन्को चार्टमध्ये ट्रेडिंगच्या संकेतांचे समजणे सोपे असते, कारण ते लहान चढ-उतार किंवा साइडवे ट्रेडिंगसारख्या परिस्थितीत कमी पडते.

रेन्को चार्ट कधी वापरावे:

• बाजारात मोठे ट्रेंड असताना: जेव्हा किमतींमध्ये लांब आणि स्पष्ट ट्रेंड्स दिसतात (जसे की Bullish किंवा Bearish ट्रेंड), तेव्हा रेन्को चार्ट प्रभावी ठरतो.
• वळण किंवा उलट ट्रेंड ओळखताना: जेव्हा किमती एक दिशा बदलतात, तेव्हा रेन्को चार्ट त्या वळणाचा स्पष्ट संकेत देतो.
  
  रेन्को चार्ट ट्रेडर्सना साफ आणि स्पष्ट ट्रेंड्स ओळखायला मदत करतो, परंतु तो छोटे चढ-उतार आणि अस्थिरतेला कमी करू शकतो. जोपर्यंत बाजारात एक मजबूत ट्रेंड किंवा वळण दिसतो, तोपर्यंत रेन्को चार्ट प्रभावी आहे.

6. पॉइंट-आणि-फिगर (P&F) चार्ट्स

पॉइंट अँड फिगर चार्ट (Point and Figure Price Chart) हा एक अप्रत्यक्ष चार्ट प्रकार आहे जो मुख्यतः स्टॉक मार्केट आणि ट्रेडिंगमध्ये वापरला जातो. याचे उद्दिष्ट किमतींच्या हालचालींचे विश्लेषण करणे आहे, परंतु इथे वेळेच्या घटकाचा समावेश नाही. यामध्ये, फक्त किमतींच्या व्रुद्धी किंवा घटाची नोंद केली जाते. पॉइंट अँड फिगर चार्ट डेटा श्रेणी आणि कालावधीच्या संदर्भात निर्णय घेत नाही, त्यामुळे हे एक अत्यंत सोपे आणि परिष्कृत चार्ट प्रकार मानले जाते.

पॉइंट अँड फिगर चार्टची वैशिष्ट्ये:

• किमतींचा आकडा: पॉइंट अँड फिगर चार्टमध्ये प्रत्येक किमतीच्या बदलाची नोंद केली जाते. यामध्ये दोन प्रमुख घटक वापरले जातात:
  • X (एक्स): किमतीत व्रुद्धी दर्शवते (बुलिश ट्रेंड).
  • O (ओ): किमतीत घट दर्शवते (बियरीश ट्रेंड).
• वर्टिकल कॉलम्स:
  • पॉइंट अँड फिगर चार्टमध्ये, प्रत्येक किमतीची चढ-उतार दोन वर्टिकल कॉलममध्ये नोंदवली जाते — एक कॉलम “X” आणि दुसरा कॉलम “O”.
  • प्रत्येक कॉलम उच्च किंमतींमध्ये व्रुद्धी किंवा घट किव्हा कमी किमतींमध्ये घट दर्शवते.
• ठराविक व्रुद्धी आणि घट: किमतीत व्रुद्धी किंवा घट असताना, त्यासाठी ठराविक मूल्य असते (उदाहरणार्थ, 5 डॉलर किंवा 10 डॉलर). जर किमतीची वाढ किंवा घट या मूल्यांच्या सरासरीपेक्षा अधिक असेल, तर त्याला एक नवीन कॉलम म्हणून दाखवले जाते.
• ट्रेंड ओळखणे: पॉइंट अँड फिगर चार्टमधून ट्रेंड, ब्रेकआउट, आणि किमतीतील सुसंगत बदल ओळखता येतात. चांगला वळण किंवा किमतीतील मोठा बदल ओळखण्यासाठी हा एक प्रभावी साधन आहे.
• किमतीतील गती दर्शवणे: पॉइंट अँड फिगर चार्टमधून, तुम्ही किमतीच्या गतीचे (ते किती जलद चढ-उतार करत आहेत) मूल्यांकन करू शकता. जर किमतीतील बदलांच्या कालावधीत नियमितता असेल, तर ते एक मजबूत ट्रेंड दर्शवते.

पॉइंट अँड फिगर चार्टचे फायदे:

• साधेपणा: पॉइंट अँड फिगर चार्टमध्ये केवळ किमतीचा विचार केला जातो. यामुळे, बाजारातील इतर अनावश्यक घटक जसे की वेळ, आवाज, आणि शोर काढून टाकले जातात. हे अधिक स्पष्ट आणि साधे विश्लेषण करण्यास मदत करते.
• ट्रेंड्सचा सोपा आणि प्रभावी ट्रॅकिंग: पॉइंट अँड फिगर चार्टमध्ये, चांगले आणि खराब ट्रेंड्स साध्या पद्धतीने ट्रॅक करता येतात. किमतीतील मुख्य हालचालींवर लक्ष केंद्रित केले जाते.
• शोर आणि आवाज नष्ट करणे: पारंपारिक चार्ट्समध्ये डेटा सिग्नल्सचा शोर असू शकतो, पण पॉइंट अँड फिगर चार्टमध्ये केवळ महत्त्वाच्या किमतींचेच नोंद केले जाते, ज्यामुळे शोर दूर केला जातो.
• ब्रेकआउट्स आणि रिव्हर्सल्स: पॉइंट अँड फिगर चार्टमध्ये ब्रेकआउट्स आणि रिव्हर्सल्स ओळखणे सोपे असते. जेव्हा किमती एका विशिष्ट पातळीच्या वर जातात, तेव्हा ते ब्रेकआउट म्हणून दिसते, आणि ते नंतर एक ट्रेंड रिव्हर्सल संकेत देते.
• वापरण्यास सोपे: इतर चार्ट्सपेक्षा पॉइंट अँड फिगर चार्ट जास्त सुलभ आणि वापरण्यास सोपे असतो. यामुळे नवीन ट्रेडर्ससाठी त्याचा अभ्यास करणे सोपे जाते.

पॉइंट अँड फिगर चार्ट कधी वापरावा:

• ब्रेकआउट्स आणि रिव्हर्सल्सचे विश्लेषण: जेव्हा तुम्हाला ब्रेकआउट्स आणि किमतीच्या बदलाचे विश्लेषण करायचे असेल, तेव्हा पॉइंट अँड फिगर चार्ट अत्यंत उपयुक्त असतो.
• साध्या ट्रेंड रेकग्निशनसाठी: जर तुम्हाला स्टॉक किंवा अन्य मार्केट्समध्ये सहजपणे ट्रेंड्स ओळखायचे असतील, तर हा चार्ट एक चांगला पर्याय आहे.
• व्होलॅटिलिटीच्या कमी वेळेतील ट्रेंडसाठी: कमी वेळांच्या ट्रेडिंगमध्ये, पॉइंट अँड फिगर चार्टचा वापर करून किमतीच्या चढ-उताराचे विश्लेषण करणे उपयुक्त ठरू शकते.

पॉइंट अँड फिगर चार्ट हा एक अत्यंत प्रभावी आणि साधा डेटा विश्लेषण साधन आहे जो किमतीच्या ट्रेंड्स आणि ब्रेकआउट्सची स्पष्ट ओळख देतो. यामध्ये वेगवेगळ्या अनावश्यक घटकांचा विचार न करता, फक्त किमतीतील बदल दर्शवले जातात. यामुळे, बाजारातील मुख्य हालचालींवर लक्ष केंद्रित करणे सोपे होईल. तथापि, इतर डेटा आणि घटकांचा विचार न करण्यामुळे काही मर्यादा देखील असू शकतात.

7. कागी चार्ट

कागी चार्ट (Kagi Price Chart) हे एक प्रकारचे चार्ट आहे, जो ट्रेडिंगमध्ये ट्रेंड ओळखण्यासाठी आणि बाजारातील वळणांचे संकेत मिळवण्यासाठी वापरला जातो. कागी चार्ट मुख्यतः जपानी ट्रेडिंग तंत्रज्ञानाचा भाग आहे आणि हे इतर पारंपारिक कैंडलस्टिक किंवा बार चार्टपेक्षा वेगळे असते. कागी चार्टमध्ये किमतीतील मोठ्या उतार-चढावावर लक्ष केंद्रित केले जाते आणि त्या किमतीचे प्रदर्शन लाइन आधारित असते.

कागी चार्टची वैशिष्ट्ये:

• सातत्य असलेल्या रेषा: कागी चार्ट किमतींमध्ये झालेल्या मोठ्या चढ-उतारांचा मागोवा घेण्यासाठी वापरला जातो. कागी चार्टची रेषा एका किमतीच्या बदलावर आधारित असते, आणि प्रत्येक किमतीतील बदल एका विशिष्ट टप्प्यावर दाखवला जातो. कागी चार्टमध्ये किमतीच्या लहान चढ-उतारांना वगळले जाते, त्यामुळे बाजारातील शुद्ध ट्रेंड्स अधिक स्पष्टपणे दिसतात.
• दोन प्रकारच्या रेषा:
  • रिव्हर्सल रेषा (Reversal Line): किमतीतील एक विशिष्ट टप्पा ओलांडल्यानंतर चार्टवर एक नवीन रेषा तयार होतो. किमतीचा बदल एक निश्चित आकार ओलांडल्यावर कागी रेषा उलटते. उदाहरणार्थ, जर किमतीत एक विशिष्ट पाँइट्सचे उतार होईल, तर कागी रेषा उलटून दुसऱ्या दिशेने जाईल.
  • वाढीची रेषा (Advancing Line): किमती उच्च दिशेला जात असताना, कागी रेषा त्याच दिशेने वळते, आणि या रेषेला “वाढीची रेषा” असे म्हटले जाते.
• प्रकारातील रेषा:
  • सकारात्मक रेषा (Positive Line): किमती वाढत असताना, कागी चार्ट वरच्या दिशेने एक रेषा तयार करते, ज्याला सकारात्मक रेषा म्हणतात.
  • नकारात्मक रेषा (Negative Line): जेव्हा किमती घटत जातात, तेव्हा कागी चार्ट खाली दिशा बदलते आणि नकारात्मक रेषा तयार होते.
• किमतीतील बदल: कागी चार्ट एक वेळेवर आधारित नसतो, तर किमतीतील मोठ्या उतार-चढावावर आधारित असतो. याचा अर्थ आहे की, जर किमतीमध्ये एका निश्चित पाँइट्सचा चढ-उतार होईल (उदाहरणार्थ, 20 पाँइट्स), तेव्हा त्यावर आधारित रेषा कागी चार्टवर तयार होईल.
• वळणाचे संकेत: कागी चार्टमध्ये एक महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्य आहे, ते म्हणजे वळणांचे (reversal) संकेत. जेव्हा किमती एक विशिष्ट रिव्हर्सल आकार ओलांडतात, तेव्हा कागी रेषा उलटते आणि ते वळणाचे (trend reversal) संकेत दर्शविते.

कागी चार्टचे फायदे:

• स्पष्ट ट्रेंड ओळख: कागी चार्ट लहान चढ-उतारांवर लक्ष देत नाही, त्यामुळे बाजाराच्या खऱ्या ट्रेंड्सची ओळख अधिक स्पष्टपणे होते. ट्रेंडचा स्वरूप आणि दिशा अधिक स्पष्टपणे दिसते.
• किमतीचे लहान उतार वगळणे: कागी चार्ट लहान उतार वगळतो, आणि त्यामुळे तो शुद्ध ट्रेंड दर्शवितो. त्यामुळे, गोंधळ टाळता येतो आणि ट्रेडर्सना अधिक चांगले निर्णय घेता येतात.
• वळणाचे स्पष्ट संकेत: कागी चार्ट वळण (reversal) ओळखण्यासाठी उपयुक्त आहे, कारण त्यात एक विशिष्ट आकाराच्या किमतीतील बदलावर रेषा उलटते.
• नवीन ट्रेंड्स ओळखणे: यामध्ये ट्रेंडच्या सुरूवातीच्या आणि समाप्तीच्या पॉइंट्स ओळखता येतात, आणि त्यामुळे नव्या ट्रेंड्समध्ये प्रवेश करणे सोपे होते.

कागी चार्ट कधी वापरावे:

• वाढीच्या आणि घटत्या ट्रेंड्ससाठी: जेव्हा मार्केटमध्ये मोठा ट्रेंड दिसतो, तेव्हा कागी चार्ट त्याचा उत्कृष्ट ट्रेंड दाखवतो.
• ट्रेंड रिव्हर्सल (वळण) ओळखण्यासाठी: कागी चार्ट मार्केटच्या वळणांना थोड्या वेळात ओळखू शकतो, जे ट्रेडर्ससाठी उपयुक्त ठरते.

कागी चार्ट हे एक शक्तिशाली साधन आहे जे ट्रेंड ओळखण्यासाठी आणि वळणांच्या (reversal) सिग्नल्ससाठी उपयुक्त ठरते. जर बाजारात मोठा ट्रेंड किंवा स्पष्ट वळण होत असेल, तर कागी चार्ट त्याचे प्रभावी निरीक्षण देतो.

8. रेंज बार चार्ट

रेंज बार चार्ट (Range Bar Price Chart) हा एक प्रकारचा चार्ट आहे जो ट्रेडिंगमध्ये वापरला जातो आणि बाजारातील किमतीतील विशिष्ट मूल्यांमधील बदल दाखवण्यासाठी उपयुक्त असतो. पारंपारिक कैंडलस्टिक किंवा बार चार्टच्या तुलनेत रेंज बार चार्ट अधिक स्पष्ट ट्रेंड्स आणि किमतीच्या उतार-चढावांचे निरीक्षण करण्यात मदत करतो. यामध्ये वेळेच्या पातळीतून रेषा तयार केली जात नाही, तर किमतीतील एका विशिष्ट मूल्याच्या बदलावर आधारित रेंज तयार केली जाते.

रेंज बार चार्टची वैशिष्ट्ये:

• टाइम बेस्ड न वापरणे: रेंज बार चार्टमध्ये, किमतींमध्ये एका विशिष्ट टप्प्याच्या बदलावर बार तयार होतो. याचा अर्थ म्हणजे बारचा आकार एका निश्चित मूल्याच्या (उदा. 10 पाँइट्स) बदलावर आधारित असतो. यामुळे वेळेचा कोणताही संदर्भ नसतो.
• किमतीतील बदलांवर आधारित: प्रत्येक रेंज बार एक विशिष्ट किमतीच्या वाढ-घटावर आधारित असतो. उदाहरणार्थ, जर एका रेंज बारमध्ये 10 पाँइट्स सेट केले आहेत, तर प्रत्येक बार किमतीतील 10 पाँइट्सच्या बदलावर तयार होईल.
• पारंपारिक कैंडलस्टिक चार्टपेक्षा वेगळा: पारंपारिक कैंडलस्टिक चार्टमध्ये प्रत्येक कैंडल एका निश्चित वेळेच्या कालावधीत तयार होतो. परंतु रेंज बार चार्टमध्ये प्रत्येक बार किमतीतील उतारावर आधारित असतो, आणि त्यामुळे चार्टवर समयेची वेळेसंबंधी माहिती नाही.
• स्पष्ट ट्रेंड ओळखणे: रेंज बार चार्टमध्ये ट्रेंड अधिक स्पष्टपणे दिसतात. यामुळे, छोट्या चढ-उतारांचे प्रभाव कमी होतात आणि मोठ्या ट्रेंडसाठी मार्केट चांगले दिसते. ट्रेडर्सना बाजाराच्या खऱ्या स्थितीचे अधिक स्पष्ट चित्र मिळते.
• ट्रेंडमध्ये बदल ओळखणे: जेव्हा किमती एक विशिष्ट रेंज टाकतात, तेव्हा रेंज बार चार्ट वळणाचा (reversal) किंवा ट्रेंड बदलाचा एक स्पष्ट संकेत देतो.

रेंज बार चार्टचे फायदे:

• लहान नॉईस कमी करणे: रेंज बार चार्ट लहान चढ-उतार आणि बाजारातील नॉईस कमी करतो, ज्यामुळे तुम्हाला अधिक स्पष्ट ट्रेंड्स दिसतात.
• स्पष्ट ट्रेंडचे निरीक्षण: जेव्हा बाजारात एक मजबूत ट्रेंड असतो, तेव्हा रेंज बार चार्ट त्या ट्रेंडची स्पष्ट आणि सुस्पष्ट दर्शवते. किमतीतील मोठ्या चढ-उतारांवरून रेंज बार तयार होतात.
• ट्रेंड रिव्हर्सलचे संकेत: रेंज बार चार्ट तुम्हाला वळणाचे स्पष्ट संकेत देतो. जेव्हा एक रेंज बार दुसऱ्या दिशेने वळतो, तेव्हा ते संभाव्य वळण दर्शवितो.
• साधेपण आणि समज: रेंज बार चार्ट सहसा पारंपारिक कैंडलस्टिक चार्टपेक्षा अधिक साधा आणि समजण्यास सोपा असतो. त्यात केवळ किमतीतील चढ-उतारांचा विचार केला जातो, त्यामुळे ते अधिक स्पष्ट दिसतात.

रेंज बार चार्टचे तोटे:

• वेळेचा अभाव: रेंज बार चार्टमध्ये वेळेचा संदर्भ नाही, म्हणजेच ट्रेडिंग सत्राच्या कालावधीचे मापन नाही. त्यामुळे, तुम्हाला कधी एक घटना घडली हे जाणून घेणे कठीण होऊ शकते.
• साइडवे मार्केट्समध्ये प्रभावी नाही: रेंज बार चार्ट त्या मार्केट्समध्ये प्रभावी नसतो जिथे किमतीतील चढ-उतार लहान आणि अस्थिर असतात. साइडवे बाजारात त्याचे परिणाम कमी होऊ शकतात.
• किंमत कमी वेळात पुन्हा बनवू शकते: किमतीतील लहान बदल किंवा अस्थिरतेत, एक रेंज बार लवकर तयार होतो, ज्यामुळे ट्रेडर्सना वेळेवर निर्णय घेण्यात अडचण येऊ शकते.

रेंज बार चार्टचा वापर कधी करावा:

• बाजारात मजबूत ट्रेंड असताना: जेव्हा बाजारात एक स्पष्ट आणि मजबूत ट्रेंड दिसतो, तेव्हा रेंज बार चार्ट उपयुक्त ठरतो. कारण ते ट्रेंड्सना स्पष्टपणे दर्शवितो.
• वळण किंवा ट्रेंड बदल ओळखताना: रेंज बार चार्टमध्ये वळण किंवा ट्रेंड बदल ओळखणे सोपे असते. उदाहरणार्थ, किमती कमी होण्याच्या संकेतावर एक रेंज बार तयार होतो, जो संभाव्य ट्रेंड रिव्हर्सल दर्शवितो.
• ट्रेंडचे निरीक्षण करताना: जेव्हा तुम्ही खूप मोठे ट्रेंड्स शोधत असता, तेव्हा रेंज बार चार्ट तुम्हाला एक स्पष्ट दृषटिकोन देतो.

रेंज बार चार्ट एक प्रभावी आणि साधा टूल आहे जो बाजाराच्या ट्रेंड्सचे स्पष्ट निरीक्षण करण्यास मदत करतो. छोटे चढ-उतार कमी करून तो तुम्हाला मोठ्या ट्रेंड्सवर लक्ष केंद्रित करण्याची संधी देतो. तो विशेषतः त्या ट्रेडर्ससाठी उपयुक्त आहे जे मजबूत ट्रेंड्समध्ये प्रवेश करतात.

9.टिक चार्ट

टिक चार्ट (Tick Price Chart) हा एक प्रकारचा चार्ट आहे जो विशेषतः ट्रेडिंगसाठी वापरला जातो. हे पारंपारिक कैंडलस्टिक किंवा बार चार्ट्सपेक्षा वेगळं असतं, कारण येथे वेळेच्या आधारावर नाही, तर प्रत्येक टिक किंवा ट्रेडच्या पूर्णतेवर आधारित चार्ट तयार होतो. “टिक” शब्दाचा अर्थ एखाद्या ट्रेडची एकक असतो, म्हणजेच किमतीच्या एका विशिष्ट बिंदूवर केलेल्या प्रत्येक खरेदी किंवा विक्रीची नोंद. यामुळे ट्रेडर्सला बाजारातील अत्यंत सूक्ष्म हालचालींचे निरीक्षण करण्याची संधी मिळते.

टिक चार्टची वैशिष्ट्ये:

• वेळेवर आधारित नाही: पारंपारिक कैंडलस्टिक चार्टमध्ये प्रत्येक कैंडल निश्चित वेळेच्या कालावधीत तयार होते (जसे 1 मिनिट, 5 मिनिट्स), पण टिक चार्टमध्ये प्रत्येक कैंडल किंवा बार एका विशिष्ट संख्येतील “टिक्स” (ट्रेड्स) पूर्ण होण्यावर आधारित असतो. प्रत्येक ट्रेड, खरेदी किंवा विक्री, चार्टवर एक टिक म्हणून नोंदवली जाते.
• टिकची व्याख्या: एका टिक मध्ये, प्रत्येक ट्रान्झॅक्शन किंवा किंमतीतील छोट्या चढ-उतारावर लक्ष दिलं जातं. ट्रेडर्सने किती खरेदी-विक्री केली किंवा किंमत किती बदलली यावर एक टिक तयार होतो.
• स्पष्ट ट्रेंड ओळखणे: टिक चार्ट लहान आणि अत्यंत सूक्ष्म किमतीच्या बदलांवर लक्ष ठेवतो. त्यामुळे लहान बदल, वळण किंवा मोठ्या ट्रेंड्सची अधिक स्पष्ट माहिती मिळते.
• किमतीतील हालचाल: पारंपारिक चार्ट्समध्ये समयेची एक सीमा असते, पण टिक चार्ट मध्ये केवळ किमतीतील हालचालीवर लक्ष केंद्रित केले जाते. जेव्हा बाजारात एक विशिष्ट संख्येने खरेदी-विक्री होतात, तेव्हा एक नवा टिक तयार होतो.
• साधेपण: टिक चार्टमध्ये वेळेच्या तुलनेत फक्त किमतीच्या बदलांवर लक्ष केंद्रित केल्यामुळे, त्यात बाजारातील मोठ्या हालचाली अधिक स्पष्टपणे दिसतात.

टिक चार्टचे फायदे:

• लहान बदलांचे निरीक्षण: टिक चार्टमध्ये प्रत्येक छोटा चढ-उतार दाखवला जातो, ज्यामुळे तुम्हाला किमतीतील सूक्ष्म बदल देखील लक्षात येतात. या कारणामुळे, त्यात तुम्हाला बाजारातील अत्यंत ताज्या आणि छोटे बदल दिसतात.
• वळण (Reversal) किंवा ट्रेंड बदलाचे स्पष्ट संकेत: टिक चार्टमध्ये तुम्हाला ट्रेंडमध्ये होणारे छोटे बदल किंवा वळण ओळखायला मदत होऊ शकते. जेव्हा एक टिक एका दिशेने उलटते, तेव्हा ते ट्रेंड रिव्हर्सल दर्शविते.
• स्पष्ट बाजार गती: टिक चार्ट्स ट्रेडिंगच्या वेगात जास्त सूक्ष्म माहिती देतात, ज्यामुळे ट्रेडिंगच्या गतीवर लक्ष ठेवणं सोपं होतं. अधिक हालचाली आणि कमी चढ-उतार यामुळे बाजाराची गती लक्षात येते.
• उच्च ट्रेंड सुस्पष्टता: टिक चार्ट बाजाराच्या ट्रेंड्सना अधिक स्पष्टपणे दर्शवितात. यामुळे, ज्या वेळी तुम्हाला एक मोठा ट्रेंड दिसतो, त्यावर आधारित निर्णय घेणे अधिक सोपे होऊ शकते.

टिक चार्ट कधी वापरावा:

• लहान-कालावधीच्या ट्रेडिंगसाठी: टिक चार्ट त्या लोकांसाठी चांगले असतात जे लहान कालावधीत ट्रेडिंग करतात (जसे की इन्ट्राडे ट्रेडिंग). यामुळे त्यांना किमतीतील सूक्ष्म हालचालींचे त्वरित निरीक्षण करता येते.
• फास्ट-पालट करणार्या ट्रेडसाठी: ज्यांना वेगवेगळ्या छोट्या ट्रेडिंगवर लक्ष ठेवायचं आहे किंवा एकदम नवीन ट्रेंड्समध्ये प्रवेश करायचं आहे, त्यांच्या साठी टिक चार्ट उपयुक्त आहे.
• वळण किंवा मार्केटच्या गतीवर लक्ष ठेवण्यासाठी: टिक चार्ट मार्केटच्या ट्रेंडला लवकर ओळखण्यात मदत करू शकतो, विशेषतः जेव्हा वळण किंवा ट्रेंडमध्ये बदल होतो.

टिक चार्ट अत्यंत ताज्या किमतीच्या बदलांचे निरीक्षण करणारं एक प्रभावी साधन आहे. यामुळे ट्रेडर्सना छोटे चढ-उतार आणि ट्रेंड्स ओळखण्याची मदत मिळते. विशेषतः वेगवान, लहान कालावधीत ट्रेडिंग करणारे ट्रेडर्स आणि इन्ट्राडे ट्रेडर्ससाठी हे उपयुक्त ठरते. पण, यामध्ये लहान चढ-उतारांची अधिक माहिती दिली जाते, त्यामुळे बाजारातील आवाज जास्त असू शकतो, जो गोंधळ निर्माण करू शकतो.

निष्कर्ष

वेगवेगळ्या प्रकारच्या किंमत चार्ट समजल्याने व्यापाऱ्यांना त्यांच्या ट्रेडिंग धोरणासाठी सर्वोत्तम चार्ट निवडण्यास मदत होते. लाईन चार्ट सोपेपणाचे फायदे देतात, तर कँडलस्टिक चार्ट सखोल माहिती पुरवतात. रेन्को आणि कागी सारखे प्रगत चार्ट आवाज कमी करून अधिक स्पष्ट ट्रेंड विश्लेषणासाठी उपयुक्त ठरतात. योग्य चार्ट निवडल्याने व्यापाऱ्यांच्या यशात लक्षणीय फरक पडू शकतो.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

• कोणता किंमत चार्ट सुरुवातीसाठी सर्वोत्तम आहे?
  • लाईन चार्ट समजण्यासाठी सर्वात सोपा आहे आणि सुरुवात करणाऱ्यांसाठी एक चांगला प्रारंभबिंदू आहे.
• कँडलस्टिक चार्ट का लोकप्रिय आहेत?
  • कँडलस्टिक चार्ट किंमतीच्या हालचालींची सखोल माहिती पुरवतात आणि ट्रेडिंग नमुने ओळखण्यासाठी उत्कृष्ट आहेत.
• रेन्को चार्टचा मुख्य फायदा काय आहे?
  • रेन्को चार्ट छोटे किंमत चढ-उतारांचे आवाज कमी करून ट्रेंड ओळखणे सुलभ करतात.
• व्यवसायिक ट्रेडर्स कागी चार्ट वापरतात का?
  • होय, काही व्यावसायिक ट्रेडिंग करणारे कागी चार्ट ट्रेंड-फॉलोइंग धोरणांसाठी आणि बाजाराचा आवाज कमी करण्यासाठी वापरतात.
• माझ्या ट्रेडिंग पद्धतीसाठी सर्वोत्तम चार्ट कसा निवडावा?
  • हे आपल्या ट्रेडिंग धोरणावर अवलंबून आहे. ट्रेंड विश्लेषणासाठी, कँडलस्टिक आणि हेइकिन-अशी चार्ट उपयुक्त असतात, तर रेन्को आणि P&F चार्ट नॉईस कमी करून स्पष्ट सिग्नल मिळवण्यासाठी मदत करतात.
• वरील सर्व चार्ट्स लाईव्ह कुठे बघितले जाऊ शकतात ?
  • इंटरनेटवर बऱ्याच वेबसाईट वर तुम्ही वरील सर्व चार्ट प्रत्यक्ष बघू शकता त्यापैकी Tradingview.com हे एक चांगले प्लॅटफॉर्म आहे.
    

“या ब्लॉगमध्ये दर्शवलेली सर्व चित्रे कृत्रिम बुद्धिमत्ता तंत्रज्ञानाने तयार केलेली आहेत. Price chart वरील ही चित्रे फक्त ट्रेडिंगबद्दल माहिती व शिक्षणाच्या हेतूने वापरली जातात. जर कोणत्याही चित्रांच्या वापरासंबंधित हक्कबाध्यता किंवा आक्षेप असेल, तर कृपया आम्हाला संपर्क साधा. त्वरित ती चित्रे काढून टाकण्यात येतील.”

“टेक्निकल ॲनालिसिस कोर्स मधील भाग – 3 आपल्याला आवडला असल्यास शेअर करायला विसरू नका .. आणि पुढील भागासाठी येथे क्लिक करा “👈